Turkish History Education Journal

Turkish History Education Journal (TUHED), araştırma, inceleme, kritik ve çeviri makaleleri yayınlar. Bu suretle tarih eğitimini her seviyede geliştirmeyi amaçlar. Uluslararası, akademik, hakemli, kar amacı gütmeyen, ücretsiz erişim sunan, çevrimiçi dergidir.

TUHED’in hedef kitlesini; akademisyenler, araştırmacılar, lisansüstü öğrenciler ve öğretmenler oluşturur.

TUHED, tek bir yaklaşıma, disipline, metodolojiye ya da paradigmaya kendini adamaz. Hem yerel hem de uluslararası düzeyde, tarihin etkili öğretimini geliştirmeyi hedefler. TUHED, özellikle sosyal bilimler başta olmak üzere birçok disiplinin tarih öğretimini geliştirmedeki önemini idrak eden farklı disiplinlerden araştırmacı ve yazarları dergiye katkıda bulunmaya davet eder.

Dergimiz tarih eğitimi, eğitim tarihi ve tarihçilik konularında nitel ve nicel ampirik araştırmaları, teorik ve kavramsal analizleri, yayın kritiklerini kabul eder.

Makale Başvuruları:
TUHED, Mayıs ve Ekim aylarında olmak üzere yılda iki kez çevrimiçi olarak yayınlanır. Dergimize makale gönderimi için son tarihler:
Mayıs sayısı:    15 Nisan
Ekim sayısı:      15 Eylül
Bu tarihler dışında makale başvurusu kabul edilmez!

Ücret Politikası:
Dergide makale yayını ve makale süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için hiçbir ad altında işleme ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz. TUHED, yayın politikaları gereği sponsorluk ve reklam da kabul etmez. Derginin tüm giderleri gerçek yayıncı tarafından karşılanır. TUHED, yayın alanlarında çalışmaların nicelik ve niteliğini artırmayı amaçladığından özgür ve açık erişim yayın politikalarını benimser. Ayrıca yayınladığı makalelere ücretsiz ve sınırsız erişim sağlar.

Makalelerin Özgünlüğü:
TUHED, daha önce başka bir yerde yayımlanan çalışmaları kabul etmez. Ancak bazen yabancı dildeki yayınlanmış makaleleri “çeviri” sınıfında işleme alabilir.

Hakemlik Türü:
“Çift körleme” yöntemi kullanılır.. Makaleleri değerlendiren hakemler yazarını, makale yazarı da ilgili hakemleri bilmez.

Değerlendirme Süreci:
Her gelen makale öncelikle dergi yayın kalıbına uygunluk ve intihal kontrolünden geçer. Uygun olan makaleler baş-editör tarafından orijinallik, metodoloji, işlenen konunun önemi ve derginin kapsamı açısından değerlendirilir. Sonrasında ilgili editöre gönderilir. Editör, ilgili makalenin adil bir şekilde çift taraflı kör hakemlikten geçmesini sağlar. Aday makaleyi yurtiçinden ve /veya yurtdışından en az iki hakemin değerlendirmesine sunar. Hakemler gerek gördüğü takdirde yazıda istenen değişiklikler yazarlar tarafından yapıldıktan sonra yayınlanmasına ilgili editör onay verir. Editörler, hakemler ile yazarlar arasındaki tüm etkileşimlere aracılık eder. Yazar veya hakem hiçbir şartta birbirini bilmez.

İncelemede Geçen Süre: Ortalama 60 Gün / 8 Hafta

Kabul Oranı:
TUHED’e ulaşan makalelerin yaklaşık % 55’ini yayınlandı. Tüm başvuruların yaklaşık dörtte biri de henüz hakem incelemesine gönderilmeden ön incelemede reddedildi.

COPE’un En İyi Uygulama İlkeleri:
TUHED, yayın etiğinde yüksek standartlara bağlıdır. TUHED, COPE’un (Committee on Publication Ethics) Bilimsel Yayınlarında Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkelerini kabul etmektedir.

İntihali Önleme:
TUHED, gönderilen tüm makaleleri intihali engellemek için taramaktadır. İncelenmeye sunulan çalışmalarda intihal olup olmadığı, TURNITIN ve İntihal.net yazılımı kullanılarak kontrol edilir. Benzerlik oranın % 20’ten az olması beklenir. Benzerlik oranında asıl ölçü, yazarın atıf yapma ve alıntılama kuralların uymasıdır. Benzerlik oranı %1 göründüğü hâlde atıf ve alıntı usulünce yapılmamışsa yine intihal söz konusu olabilir. Bu açıdan atıf ve alıntı kuralları yazar tarafından bilinmeli ve dikkatlice uygulanmalıdır.
Şunlar etik ihlal olarak görülür:
İntihal,
Duplikasyon,
Sahte yazarlık/kabul edilmeyen yazarlık,
Araştırma/veri fabrikasyonu, Makale dilimleme,
Dilimleyerek yayın,
Telif hakları ihlali,
Çıkar çatışmasının gizlenmesi.
Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dahildir. Bunu önlemek adına editörler kurulu, derginin farklı konu alanlarında (ders kitapları, müze eğitimi, öğretmen eğitimi vs.) çalışan uzmanlardır. Böylelikle aday makaleye, ilgili konuda çalışmış bir editör ve iki hakem atamasıyla daha sağlıklı bir ilerleme ve denetleme amaçlanır.
Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi:
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit ederse düzelterek, yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlallerde ise makaleyi iade edebilirler.
Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise editörler yazıyı değerlendirmeye almazlar. Bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler yazıyı iade ederler. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE ve ICJME yönergeleri dikkate alınır.

Baş-editörün mesleki paylaşımı:
TUHED baş-editörü İLESAM (İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği), ÜNAK (Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği) ve Telif Hakları Derneği’ne üyedir. Diğer editörlerle ve yayıncılarla iletişim içindedir.

Hakem Raporlarının Saklanması:
TUHED, bilimsel inceleme görevini son derece ciddiye alır. Dergimiz  TUHED, makale inceleme sürecine ait tüm kayıtları dergipark alt yapısıyla arşivler ve korur.

Kaynak Gösterim Stili:
Makaleler, APA 6 Sistemine göre hazırlanmış olması beklenir.

Öz ve Anahtar Kelimeler:
Makaleler, elektronik aramayı kolaylaştırmak için 200-250 kelimelik özet ve 3-5 arası anahtar kelime içermelidir.

Yazarlık ve Katkıda Bulunma:
Makale yayınlanmak üzere dergiye gönderildikten sonra yazarlardan hiçbirinin ismi, tüm yazarların yazılı izni olmadan çıkarılamaz ve yeni bir isim eklenemez. Ayrıca yazar sırası değiştirilemez.

Katkı Oranı Beyanı:
Makalede, araştırmacıların katkı oranı beyanı, varsa destek ve teşekkür beyanı, çıkar çatışması beyanı belirtilir. Beyan tablosunu da içeren makale MS Word şablonunu buradan indirebilir.

Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını:
 TUHED, bilimsel süreli yayıncılıkta etik güvence oluşturmak amacıyla, Yayın Etiği Komitesi’nin (COPE) “Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri” ve “Dergi Yayıncıları için Davranış Kuralları” ilkelerini benimser. Bu kapsamda dergiye gönderilen çalışmalarda aşağıdaki hususlara uyulmalıdır:
• Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için (etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
• Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.
• Niceliksel verinin istatistiksel çözümlemesine dayanan çalışmalar istatistik editörünün onayından geçecektir.

Özel ve Ek Sayı Yayımlama Prosedürü:
Dergimizde Yayın Kurulu'nun talebi üzerine yılda bir kez özel sayı yayımlanabilir. Özet ve ek sayılarda yayımlanan tüm makaleler yine çift taraflı kör akran değerlendirmesi sürecine tabidir.

Tam Metinlere Erişim
TUHED açık erişimli bir dergidir. Okuyucular, kaydolmaksızın derginin tam metnine ulaşabilirler. 

Derginin Konu Kapsamı:
1. Tarih öğretim yöntemleri, öğretim materyali, öğretim programı ve ders kitabı incelemeleri, ölçme ve değerlendirme tekniklerini kapsayan araştırmalar,
2. Yerel ve uluslararası ölçekte tarih eğitiminin tarihini değerlendiren çalışmalar,
3. Tarihçilik, tarih metodolojisi ve tarihyazım alanındaki problemlere odaklı tartışmalara, önde gelen tarihçilerin çalışmalarını içeren analizler,
4. Dünya ve Türk eğitim tarihiyle ilgili araştırma ve derleme makaleleri,
5. Tarih öğretimi, eğitim tarihi ve tarihyazımı ile ilgili kitaplar, ders kitapları ve dergi makaleleri üzerine eleştirel kritik ve çeviri çalışmaları.

Konu Kategorisi:
Sosyal Bilimler: Eğitim ve Eğitim Araştırmaları
Sosyal Bilimler: Beşeri Bilimler, Ortak Disiplinler

Library of Congress (LC) Konu Sınıflandırması:
L7-991 Eğitim (Genel)

LA5-25 Eğitim Tarihi (Genel)

Anahtar Kelimeler: 

Tarih Eğitimi, Tarih Öğretimi, Tarih Didaktiği, Eğitim Tarihi, Tarih Eğitiminin Tarihi, Tarihçilik

Yayın Dili
Dergimizin birincil dili (Araştırma, İnceleme, Kritik ve Söyleşi türündeki çalışmalarda) İngilizce, ikincil dili ise Türkçe'dir (yazarların talebine göre bu çalışmalar iki dilde İngilizce ve Türkçe olarak yayınlanır). 

Araştırma, İnceleme, Kritik ve Söyleşi çalışmalarında yazar isimleri hariç tüm bölümler (Makale başlığı, Yazarların kurum bilgisi ve e-posta adresleri, Özet, Anahtar Kelimeler, Tam Metin ve Kaynakça) İngilizce olarak yer alır. 

Çeviri çalışmalarında birincil dil Türkçe'dir. 

        TUHED yazım kuralları için lütfen derginin ana sayfasında linki verilen "Yayın Kalıbını" inceleyiniz. 

Gönderi Kontrol Listesi: 

Gönderim sürecinin bir parçası olarak, yazarların gönderilerinin aşağıdaki tüm maddelere uygunluğunu kontrol etmeleri gerekmektedir ve bu yönergelere uymayan yazarlara gönderileri iade edilebilir.
• Gönderi daha önce başka bir dergide yayınlanmamış veya yayınlanmak üzere başka bir dergiye gönderilmemiştir.
• Gönderi orijinaldir ve belirtilen yazar(lar) tarafından yazılmıştır.
• Gönderi Türkçe veya İngilizce olarak yazılır.
• Gönderilen dosya MS Word (.doc veya .docx) formatındadır.
• Redaksiyon yapılmıştır.
• Yazarların kimlik bilgileri (isim, kurum ve adres bilgileri) ilk gönderim metninden çıkarılmalıdır.
• Makale min. 200 maks. 250 kelime özet ve ardından 5-7 anahtar kelime içermelidir.
• Gönderi 8.000 kelimeyi geçmemelidir (özet ve kaynakça dahil).

Sisteme Yüklenmesi Gereken Dosyalar: 

A) İlk başvuru aşamasında aşağıdaki dosyalar sisteme yüklenmelidir:

   1.  İsim, kurum bilgisi, e-posta, ORCID numarası ve ilk sayfada yer alan bilgi notu girilmemiş (bu bölümde Etik Beyannamesi satırı doldurulmalıdır!) ve yayın kalıbına göre düzenlenmiş, maksimum 8000 kelime, Türkçe veya İngilizce tam metin makale,

   2. Etik Beyan Formu (Sistemde Etik Kurul Onay Belgesi olarak isimlendirilen bölüme bu formu yükleyiniz. Çalışma etik kurul onayı gerektiriyorsa ilgili belge(ler) bu formun arkasına (2. sayfa şeklinde) eklenip tek bir PDF dosyası şeklinde sisteme yüklenmelidir. 

  3. Telif Hakkı Formu: Tüm yazarlarca imzalanmış bu formu başvuru esnasında sisteme yükleyiniz. Çalışmada üçüncü şahışlara ait veri toplama aracı veya telif hakkına haiz görsel kullanılmışsa gerekli kullanım izin belgeleri bu formun arkasına eklenmelidir.

  4. (İngilizce başvurular için): İngilizce makale üzerinde redaksiyon (proofreading) yapıldığını gösterir ilgili kurumdan alınacak "Certificate of Editing" sertifikası.

B) Hakem incelelemeleri sonucunda yayına kabul edilen makaleler için yukarıdakilere ek olarak şu dosyalar sisteme yüklenmelidir:

   a) Türkçe yapılmış başvurular için

        1. İsim, kurum bilgisi, e-posta, ORCID numarası ve bilgi notu tamamlanmış Türkçe tam metin makale,

        2. İsim, kurum bilgisi, e-posta, ORCID numarası ve bilgi notu tamamlanmış İngilizce tam metin makale,

        3. İngilizce makale üzerinde redaksiyon (proofreading) yapıldığını gösterir ilgili kurumdan alınacak "Certificate of Editing" sertifikası.

  b) İngilizce başvurular için 

        1. İsim, kurum bilgisi, e-posta, ORCID numarası ve bilgi notu tamamlanmış İngilizce tam metin makale,
       

Not: 1- Makalenin tüm yazarları için ORCID numarası girilmelidir. 

         2- Bir yayın yılı (cilt) içerisinde aynı yazar ve yazarlar en fazla bir yayın için başvuruda bulunabilir. Aynı yıl birden fazla yayın için başvuruda bulunan yazar veya yazarların çalışmaları bir sonraki yayın yılında (cilt) yayınlanmak üzere değerlendirmeye alınır. 

Yayın kritiği ve röportaj çalışmaları için yönerge: 

Yayın kritiği ve röportaj çalışmalarınız yine şekil ve format açısından yayın kalıbına uymalı ancak bölümler ve bölüm başlıkları yazarlar tarafından içeriğe uygun olarak belirlenmelidir.

Çeviri çalışmaları için yönerge:
Bu bölüm Tarih eğitimi/öğretimi, tarihyazımı, tarihçilik alanlarında Eski Türkçe veya diğer dillerde yayınlanmış önemli çalışmaları Türk okuyucularla paylaşmak amacı güder. Çeviri çalışmalarınızı şekil ve format açısından yayın kalıbına uymalı ancak bölümler ve bölüm başlıkları yazarlar tarafından içeriğe uygun olarak belirlenmelidir.

Çeviri Makale Başvurusunda Dikkat Edilecek Hususlar:
1. Eserin telif haklarını elinde bulunduran kişi veya kurumdan çeviri ve yeniden yayın iznini almak. Şayet eser telif hakkına haiz ise başvuru esnasında gerekli izin yazısını Etik Beyan Formuna eklemek suretiyle göndermek.
2. Makalenin tamamını (herhangi bir bölüm veya paragraf atlamadan) Türkçeye çevirmek.
3. Çeviride ana metine hiçbir ekleme yapmamak, gerekli görülen açıklama ve değerlendirmeleri (Ç.N.) şeklinde dipnot bölümünde yapmak.
4. Eserin orjinal halini çeviri metninin sonuna Ek olarak resim formunda göndermek. 

Bu bildirge Committee on Publication Ethics'in "Code of Conduct and Best-Practice Guidelines for Journal Editors - 2011"¹ kuralları esas alınarak hazırlanmıştır. Buna göre;

Yayın Etiği İlkeleri
Yayın Etiği, daha yüksek editoryal işleme standartları oluşturmak için yazarlar, hakemler ve yayıncılar adına dürüstlük konusunda ısrar eden bir öz-düzenleme mekanizması olarak tanımlanabilir. Yayın için etik standartlar, yüksek kaliteli bilimsel yayınları, halkın bilimsel bulgulara güvenini ve insanların fikirlerine itibar edilmesini sağlamak için mevcuttur.
• Dürüst araştırmacılar, intihal yapmaz.
• Kaynakları hatalı belirtmez.
• Çürütemeyecekleri itirazları gizlemezler.
• Karşıt görüşleri çarpıtmazlar.
• Verileri yok etmez veya gizlemezler.

Hakemli çalışmalar, bilimsel yöntemi destekleyen ve hayata geçiren çalışmalardır. Bu noktada yayın sürecine dahil olan tüm tarafların (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere uyması büyük önem taşımaktadır. Turkish History Education Journal (TUHED), araştırma ve yayın etiği konusunda ulusal ve uluslararası standartlara bağlıdır. Basın Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne uymaktadır. TUHED, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayıncılık İlkeleri’ni benimsemiştir. Ayrıca Türkiye Editörler Çalıştayı Kararlarına da uymayı taahhüt eder.
• Basın Kanunu (Ulusal Mevzuat)²
• Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (Ulusal Mevzuat)³
• Yükseköğretim Kurumları B ilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi (Ulusal Mevzuat)⁴
• Akademik Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri (Uluslararası Kriterler)⁵
• Türkiye Editörler Çalıştayı Kararları (Ulusal Kriterler)⁶

Tekrar Yayın
Tekrar yayın, aynı makalenin veya büyük ölçüde benzer makalelerin birden fazla dergide yayınlanmasıdır. Editör bu tür makaleyi incelemeden geri gönderir. Bundan sonra editör, tekrar yayına teşebbüs eden yazara belli bir süre ambargo uygulayabilir, yazarın daha önce yayın yaptığı dergide (belki de önceki makaleyi yayınlayan derginin editörü ile eşzamanlı duyuru olarak) kamuoyuna bu durumu açıklayabilir veya bu tedbirlerin hepsini birlikte uygulayabilir.

Aynı çalışmanın birden fazla dergiye eşzamanlı olarak gönderilmesi
Yazarlar aynı makaleyi aynı anda birden fazla dergiye gönderemezler. Editör, olası eşzamanlı gönderimi öğrenirse, makaleyi alan diğer editör(ler)e danışma hakkını saklı tutar. Ayrıca editör, makaleyi incelemeden iade edebilir veya incelemeleri dikkate almadan reddedebilir veya bu kararı ilgili diğer editör(ler)le tartışarak alabilir ve yazarlardan belli bir süre makale başvurusu kabul etmemeye karar verebilir. Ayrıca yazarların işverenlerine yazabilir veya bu tedbirlerin hepsini birlikte hayata geçirebilir.

İntihali Engelleme Amaçlı Kontrol
İntilah; başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmaktır.
TUHED, gönderilen tüm makaleleri intihal engellemek için taramaktadır. İncelenmeye sunulan çalışmalarda intihal olup olmadığını İthenticate ve İntihal.net, yazılımları kullanılarak kontrol edilir. Benzerlik oranın %20’den az olması beklenir. Benzerlik oranında asıl ölçü, yazarın atıf yapma ve alıntılama kuralların uymasıdır. Benzerlik oranı %1 olduğu hâlde atıf ve alıntı usulünce yapılmamışsa yine intihal söz konusu olabilir. Bu açıdan atıf ve alıntı kuralları yazar tarafından bilinmeli ve dikkatlice uygulanmalıdır.
İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, araştrma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dahildir.

Sahtecilik
Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermektir.
Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmektir.

Katılımcıların Kişisel Verilerinin Korunması
TUHED, katılımcı gizliliğinin ve katılmcılara ait kişisel ve hassas verilerin korunmasını esas alır. Bu nedenle insan katılımcılarla yürütülen tüm araştırmaların etik kurul onayı almasını şart koşar.

Araştırma Suistimali İddialarının Ele Alınması
TUHED, COPE'un Başarılı Bir Yazı İşleri için Etik Araç Setine⁷ uyar. TUHED editörleri; intihal, alıntı manipülasyonu, veri tahrifatı, veri uydurması ve diğer araştırma suiistimalinin meydana geldiği makalelerin yayınlanmasını önlemek için tedbir alacaktır. Hiçbir durumda TUHED editörleri bu tür bir suistimalin gerçekleşmesine bilerek izin vermeyecektir. TUHED editörleri, dergilerinde yayınlanan bir makaleyle ilgili herhangi bir araştırma suistimali iddiasından haberdar olmaları durumunda, iddialarla ilgili olarak COPE’un yönergelerini⁸ izleyeceklerdir.

Etik İhlal Bildirimleri
Okurlar, TUHED'de yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiklerinde ya da editoryal içerik ile ilgili (intihal, yinelenen makaleler vb.) herhangi bir şikâyetleri olduğunda edtortuhed@gmail.com adresine e-posta göndererek bildirimde bulunabilir. Gelişmemiz için fırsat sağlayacağından başvuruları memnuniyetle karşılarız, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yaparız.

Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayınlamayı düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE ve ICJME yönergeleri dikkate alınır.

Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını
TUHED, bilimsel süreli yayıncılıkta etik güvence oluşturmak amacıyla, Yayın Etiği Komitesi’nin (COPE) “Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri” ve “Dergi Yayıncıları için Davranış Kuralları” ilkelerini benimsemektedir. Bu kapsamda dergiye gönderilen çalışmalarda aşağıdaki hususlara uyulmalıdır:

1. Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için (etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
2. Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.

Özel Sayı Yayımlama Politikası
Dergimizde Yayın Kurulu'nun talebi üzerine yılda bir kez özel sayı yayımlanabilir. Özel sayıda yer alması için gönderilen makaleler önce Editöryal ön incelemeye tabi tutulur. Sonra derginin yazım kurallarına uygunluk açısından incelenir ve intihali önlemek için benzerlik tarama yapılır. Bu aşamalardan sonra çift taraflı körleme modelinin kullanıladığı akran değerlendirmesi sürecine alınır.

Editöryal Gizlilik Yükümlülüğü
TUHED editörleri, gönderilen tüm yazıları gizli belgeler olarak ele alır; bu, yazarların izni olmadan bir yazı hakkındaki bilgileri kimseye ifşa etmeyecekleri anlamına gelir. Makale inceleme sürecinde şu kişiler makalelere erişebilir: Editörler, Hakemler, Yayın Kurulu Üyeleri. Bir yazıyla ilgili ayrıntıların yazarların izni olmadan üçüncü bir şahsa iletilebileceği tek durum, editörün ciddi araştırma suistimalinden şüphelenmesidir.

Editöryal Kadronun Çalışmalarına Yönelik Hakem Süreci İlkeleri

TUHED editörleri tarafından yazılan editöryal yazılar dış hakem değerlendirmesinden geçmez. Özgün araştırma makaleleri ise en az iki dış hakeme kör hakemlik kapsamında gönderilir. Bu süre boyunca o editörlerin rolleri askıya alınır.

Bilimsel Suistimal İddiaları-Şüpheleri
Bilimsel suistimalin farklı tanımları vardır. TUHED önemli yayın etiği kurumları tarafından oluşturulan rehberleri takip ederek bu sorunları vaka bazında ele alır. Editör, etik ihlalden şüphelenirse veya bir ihlal iddiası olursa harekete geçmekle yükümlüdürler. Bu görev hem yayınlanmış hem de yayınlanmamış makaleleri kapsar. Editör, olası suistimallerle ilgili endişeleri dile getiren makaleleri basitçe reddetmemelidir. Etik olarak iddia edilen davaları takip etmekle yükümlüdür. Editör, uygun olduğunda COPE akış şemalarını izlemelidir. Editörler, öncelikle görevi kötüye kullandığından şüphelenilen kişilerden bir yanıt istemelidir. Yanıttan memnun kalmazlarsa, ilgili işverenlerden veya kurumdan araştırma yapmasını istemelidir. Editör, iddia edilen suistimalle ilgili uygun bir soruşturmanın yürütülmesini sağlamak için tüm makul çabayı göstermelidir; bu olmazsa, editör soruna bir çözüm bulmak için ısrar etmek için tüm makul girişimleri yapmalıdır. Bu zahmetli ama önemli bir görevdir.
TUHED, COPE'un Başarılı Bir Yazı İşleri için Etik Araç Setine uyar. TUHED editörleri; intihal, alıntı manipülasyonu, veri tahrifatı, veri uydurması ve diğer araştırma suiistimalinin meydana geldiği makalelerin yayınlanmasını önlemek için tedbir alacaktır. Hiçbir durumda TUHED editörleri bu tür bir suistimalin gerçekleşmesine bilerek izin vermeyecektir. TUHED editörleri, dergilerinde yayınlanan bir makaleyle ilgili herhangi bir araştırma suistimali iddiasından haberdar olmaları durumunda, iddialarla ilgili olarak COPE’un yönergelerini izleyeceklerdir.
Hakemler, araştırma veya yayının suistimalinden şüphelendiklerinde durumu Editöre iletmelidir. Editör, COPE tavsiyelerine uyarak gerekli işlemleri yürütmekle görevlidir.
TUHED, aşağıdaki veya benzeri konularda suistimal iddialarıyla karşılaştığında COPE akış şemalarına uygulamayı taahhüt eder.
• Tekrar yayından şüphelenildiğinde yapılacaklar
• İntihalden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Uydurma verilerden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Yazarlık değişikliği taleplerinde yapılacaklar
• Açıklanmamış çıkar çatışması durumundan şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Haksız veya hediye yazarlıktan şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Bir yazıda etik probleminden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Etik ihlal şüphesi e-posta vb. ile doğrudan haber verildiğinde yapılacaklar
• Sosyal medya aracılığıyla etik ihlal şüphesi duyurulduğunda yapılacaklar

Şikayet Prosedürü
Bu prosedür, TUHED'in veya yazı kadromuzun sorumluluğunda olan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili şikayetler için geçerlidir. Şikayetler, iyileştirme için bir fırsat ve teşvik sağlayabilir ve hızlı, nazik ve yapıcı bir şekilde yanıt vermeyi amaçlıyoruz.
Şikâyet, TUHED'in veya yazı işleri ekibimizin sorumluluğunda olan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili olmalıdır. Şikayetler doğrudan editortuhed@gmail adresine e-posta ile gönderilmelidir. Bu şikayetler gizli olarak ele alınınır ve en kısa sürede yanıt veririlir. Editör, şikayetlerle ilgili COPE akış şemasında belirtilen prosedürü takip eder.
Şikayetler, editör ekibinin ilgili üyesi tarafından incelenir ve çözülemezse şu süreçler izlenir:
• Bu ilk yanıtın yetersiz olduğu düşünülürse, şikayetçi, şikayetinin derginin daha kıdemli bir üyesine iletilmesini talep edebilir.
• Şikayetçi hoşnut kalmazsa, şikayetler baş editöre iletilebilir.
• Mümkünse iki hafta içinde tam bir yanıt verilecektir.
COPE, bilimsel dergilerin editörleri için bir uygulama kodu yayınlar. Bu editörler, dergiler ve yayıncılarla olan anlaşmazlıkların çözümünü kolaylaştıracaktır ancak yalnızca derginin kendi şikâyet prosedürleri tükendikten sonra buraya başvuru yapılabilir.

İtiraz Süreci
Editörler ve hakemler tarafından yapılan değerlendirmelere dair ciddi itirazları memnuniyetle karşılıyoruz. Bilimsel içeriğini yanlış anladığımız için makalenizi reddettiğimizi düşünüyorsanız, lütfen editortuhed@gmail.com adresinden editör ekibimize bir itiraz mesajı gönderin. Bu aşamada makalenizin gözden geçirilmiş bir versiyonunu göndermeye çalışmayın. İtiraz mektubunuzu okuduktan sonra itirazınızın haklı olduğunu anlarsak, sizi makalenizin gözden geçirilmiş bir versiyonunu göndermeye davet edebiliriz. Böylece çalışmanız dış hakem sürecine tekrar gönderilir. Lütfen itiraz mektubuna mümkün olduğunca fazla ayrıntı ekleyin. Son olarak, her makale için yalnızca bir itirazı dikkate alabiliriz, bu yüzden lütfen itirazınızı net bir şekilde ortaya koymak için ayrıntılı şekilde mektubu yazmaya zaman ve çaba harcayın. Reddedilen makaleler üzerinde uzun süreli müzakerenin genellikle hem yazarlar hem de editörler için tatmin edici olmadığı görüldüğünden aynı çalışma için birden fazla itirazı işleme alınmayacaktır.

Çıkar Çatışmaları
Çıkar çatışması, birincil bir çıkarla ilgili mesleki yargı, ikincil bir çıkardan (mali kazanç veya kişisel rekabet gibi) etkilenebildiğinde ortaya çıkar. Bir makaleyi nasıl ele alacağımıza dair en iyi kararı verebilmek için yazarların rekabet halindeki çıkarlarını bilmemiz gerektiğine ve makaleyi yayınlarsak okuyucuların da bunları bilmesi gerektiğine inanıyoruz.
Kişinin yaptığı işte çelişkiye düşmesine yol açacak, objektifliğini önemli oranda bozabilecek veya herhangi bir kişi ya da kuruluş lehine adil olmayan avantaj sağlayabilecek herhangi finansal ya da diğer tür çıkarlardır. Araştırmanın yürütülmesi ve makalenin hazırlanması sürecinde alınan tüm mali destek kaynakları ve sponsorların çalışmadaki rolü açıklanmalıdır. Finansman kaynağı yoksa bu da belirtilmelidir. Açıklanması gereken olası çıkar çatışması örnekleri arasında danışmanlıklar, maaş alımı, hibeler yer alır. Potansiyel çıkar çatışmaları mümkün olan en erken aşamada açıklanmalıdır.
TUHED’in tarafsız incelemeyi sağlamak için editörlerden, çalışanlardan veya yayın kurulu üyelerinden gelen gönderileri ele almak için belirlenmiş bir süreci vardır. Bu tür gönderiler öncelikle başka dergilere yönlendirilir. Bunun mümkün olmaması halinde gönderinin sahibinin dergideki görevi askıya alınır. Bu gönderiler çift taraflı körleme sürecinde incelenir.
Editör, kendisinin veya aile üyeleri tarafından yazılmış makalelerle ilgili kararlarda yer almamalıdır. Ayrıca, böyle bir çalışma, derginin tüm olağan prosedürlerine tabi olmalıdır. Editör, yazarlar ve hakemler tarafından olası çıkar çatışmalarının ifşa edilmesiyle ilgili ICMJE yönergelerini uygulamalıdır.

Araştırma Etiği İlkeleri
TUHED araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve aşağıda tanımlanan uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.
• Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve araştırmanın yürütülmesinde, bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkeleri sağlanmalıdır.
• Araştırma ekibi ve katılımcılar, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları; araştırmaya katılımın gerektirdikleri ve varsa riskleri hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir.
• Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği ve yanıt verenlerin gizliliği sağlanmalıdır. Araştırma katılımcıların özerkliğini ve saygınlığını koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.
• Araştırma katılımcıları gönüllü olarak araştırmada yer almalı, herhangi bir zorlama altında olmamalıdırlar.
• Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.
• Araştırma bağımsızlığıyla ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa belirtilmelidir.
• İnsan denekler ile yapılan deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcıların yazılı bilgilendirilmiş onayı alınmalıdır. Çocukların ve vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş akıl hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır.
• Çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluşta gerçekleştirilecekse bu kurum ya da kuruluştan çalışma yapılacağına dair onay alınmalıdır.
• İnsan öğesi bulunan çalışmalarda, “yöntem” bölümünde katılımcılardan “bilgilendirilmiş onam” alındığının ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığı belirtilmesi gerekir.

ETIK SORUMLULUKLAR

• Dergi editörü yapılan başvuruların uygunluğuna ve yayınlanıp yayınlamayacağına karar verir. Editör bu kararı verirken yazar veya yazarların ırkı, cinsiyeti, inancı, uyruğu, politik görüşüne göre değil gönderinin derginin yayın politikası ile uygunluğu, orjinalliği ve önemine göre karar verir.
• Dergi editörü başvuru ile ilgili kişisel bilgileri üçüncü kişilerle (hakemler, bilim kurulu üyeleri, yayıncı vs) paylaşamaz.
• Editör veya hakemler ret edilen veya yayın aşamasında olan başvurularda yer alan bilgi ve belgeleri yazarın yazılı izni olmadan kendi araştırmalarında kullanamazlar.

b) Hakemlerin Sorumlulukları:

• Hakemler başvurunun yayına uygunluğu kontrol konusunda yayın kuruluna destek olurlar.
• Hakemler, gönderilen çalışmayı değerlendirirken adil, tarafsız ve yapıcı olmaya çalışmalıdır.
• Hakemler başvuruların geliştirilmesi ve olası hataların giderilmesi için yazarlara önerilerde bulunurlar.
• Hakemler incelenmek üzere gönderilen başvurusu konusunda kendini yetersiz hissetiklerinde veya incelemeyi zamanında yetiştiremeyecekleri durumlarda editörü bilgilendirmek zorundadır.
• Hakemler başvurularda yer alan bilgi ve fikirlerin güvenliğini sağlamakla yükümlüdürler. Burları üçüncü kişilerle paylaşamaz veya kendi araştırmalarında kullanamazlar.

c) Yazarların Sorumlulukları:

• 1Sahte/hileli verilere dayanan çalışmalar kabul edilemez. Yazarlar, verilerin doğruluğunu ve özgünlüğünü garanti etmelidir.
• Eğer çalışma insan ögesini içinde bulunduruyorsa, katılımcılardan gerekli izinler ve uygun kurumsal otoritelerden Etik Kurul Onayı alınmalıdır. Bu onay makalenin "Yöntem" bölümünde belirtilmeli ve imzalı Etik Kurul Onayı makale ile birlikte sisteme yüklenmelidir. Çalışmanın etik kurul onayı gerektirmediği durumlarda bu durum yine "Yöntem" bölümünde açıkça ifade edilmelidir.
• Çalışmada kullanılan 3. kişilere ait ve telif hakkına haiz "veri toplama aracı, tablo, grafik, harita ve diğer görseller" için ilgili kurum veya kişi(ler)den yazılı izin alınmalıdır.
• Makale gönderim sürecinde "başvuru listesi"nde ifade edilen ve makaleyi gönderen sorumlu yazar tarafından kabul edilen şartlar diğer yazarlar tarafından da kabul edilmiş sayılır.
• Makaleye anlamlı bir katkısı olan tüm yazarlar, çalışmaya ortak yazar olarak dahil edilmelidir. Katkısı olmayan kişilerin ortak yazar listesine dahil edilmesi uygun değildir ve bu duruma müsamaha edilmeyecektir.
• Yazarlar dergimizin hakem ve editörleri tarafından önerilen makul revizyonları yapmayı kabul etmelidirler. Eğer yazar, kabul edilebilir nedenler olmadan revizyonları yapmayı reddederse, gönderilmiş olan makale reddedilecektir.
• Bütün yazarların, gönderilen makaledeki her hatayı düzeltmeleri ve doğru olmayan bilgileri geri çekmeleri gerekir.

d) Yayıncının Sorumlukları

• Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt eder.
• TUHED'e gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden editörlerin sorumlu olduğunu kabul eder. Bu bağlamda ekonomik, politik veya kişisel çıkarları için editörlerin kararlarına müdahale etmez.
• TUHED'de yayınlanan makalelerin mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenir.
• Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.

Kaynak:
1. Committee on Publication Ethics (COPE). (2011, March 7). Code of Conduct and Best-Practice Guidelines for Journal Editors. Retrieved from
http://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf
2. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5187.pdf
3. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.3.5846.pdf
4. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Kurumsal/mevzuat/bilimsel-arastirma-ve-etik-yonetmeligi.aspx
5. https://doi.org/10.24318/cope.2019.1.12
6. https://editorlercalistayi.com/
7. https://publicationethics.org/files/cope-ethics-toolkit-journal-editors-publishers.pdf
8. https://publicationethics.org/files/cope-ethics-toolkit-journal-editors-publishers.pdf

Budapeşte Açık Erişim Girişimi çerçevesinde, TUHED açık ve ücretsiz bilgi paylaşımı fikrini desteklemektedir. Bu amaçla derginin tüm giderleri yayıncı tarafından karşılanmaktadır. TUHED yazılar için başvuru, değerlendirme ve yayım ücreti talep etmez. Ayrıaca okurlar için TUHED içeriklerine ücretsiz ve sınırsız erişim sağlar.